<aside> 🎧

• BEŞİNCİ BÖLÜM SES DOSYALARI (Açmak için soldaki oka tıklayın) </aside>

5.1.KAMUNUN BORÇLANMASI

Giriş

Modern devletlerde kamu hizmetlerine olan talep sürekli artıyor ve bu da daha fazla harcama yapılmasına neden oluyor. Bu harcamaların artış nedenlerini ve finansman yöntemlerini anlayalım:

🔍 Kamu Harcamalarının Görünüşte Artış Nedenleri (yani hizmet kalitesi aynı kalırken):

• Enflasyon nedeniyle paranın değer kaybetmesi,
• Bütçeleme tekniğindeki değişiklikler,
• Ayni ekonomiden para ekonomisine geçiş.

📈 Kamu Harcamalarının Gerçekte Artış Nedenleri (hizmet kalitesi de artarken):

• Ekonomik büyüme,
• Savaş ve savunma harcamaları,
• Bilimsel ve teknolojik gelişmeler,
• Devlet anlayışındaki değişmeler,
• Nüfus artışı ve demografik değişiklikler.

💰 Peki devlet artan bu harcamaları nasıl karşılar? 3 temel yöntem var:

1️⃣ Vergiler (en sağlam kaynak),

2️⃣ Para basma (enflasyon riski nedeniyle tehlikeli),

3️⃣ Borçlanma (çeşitli kaynaklardan borç alma).

🏦 Devletin borçlanma nedenleri:

Harcamaları finanse etmek için:

• Bütçe gelir-gider dengesini sağlamak,
• Eski borçları ödemek,
• Savunma giderlerini karşılamak,
• Olağanüstü giderleri karşılamak.

Ekonomiyi düzenlemek için:

• Ekonomik dalgalanmaları kontrol etmek,
• Kalkınmayı finanse etmek,
• Enflasyonla mücadele etmek.

5.1.1.İç ve Dış Borçlanma

📌 İç ve dış borçlanma ayrımı iki temel kritere göre yapılır:

1️⃣ Borç verenin uyruğu,

2️⃣ Borcun sağlandığı piyasa.

🌍 IMF'ye göre dış borç nedir? Bir ülkede yaşayan kişi ve kurumların (yerleşiklerin), o ülkede yaşamayan kişi ve kurumlara (yerleşik olmayanlara) olan borçlarıdır. Burada önemli olan borç verenin hangi ülkede yaşadığıdır, vatandaşlığı değil!

💡 Örnek: Türkiye'de yaşayan bir Alman vatandaşına olan borç iç borç sayılırken, Almanya'da yaşayan bir Türk vatandaşına olan borç dış borç sayılır.

🇹🇷 Türkiye'de nasıl uygulanıyor? Eğer borç yurtdışından alınıyorsa ve yabancı bir ülkenin kurallarına göre düzenleniyorsa, bu borç dış borç olarak kabul edilir.

İç Borçlanma

Devletin kendi ülkesindeki kaynaklardan borç almasıdır. Gelişmiş ülkelerde daha yaygındır çünkü bu ülkelerdeki insanlar ve kurumlar daha fazla tasarruf yapabilmektedir.

📝 Resmi tanıma göre devlet iç borcu şunları kapsar:

• Devlet İç Borçlanma Senetleri (DİBS) - yani devlet tahvili ve hazine bonoları,
• Hazinenin geçici nakit ihtiyacı için yurt içinden aldığı borçlar,
• Hazine'nin üstlendiği tüm mali yükümlülükler.

🔑 Önemli Noktalar:

• İç borçlanma ülke içinde gerçekleştiği için milli geliri azaltmaz,
• Yerel para ile borçlanma tercih edilir çünkü bu sayede ülkenin para politikası daha etkili olur,
• T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı bu işlemleri yürütür.