1- Portföy saklayıcısı ile portföy yönetim şirketi (PYŞ) veya yatırım ortaklığı arasındaki ilişki, "bağımsızlık ilkesi" üzerine kurulmuştur. Bu ilke, potansiyel çıkar çatışmalarını önlemeyi ve saklayıcının sadece yatırımcıların menfaatine hareket etmesini sağlamayı amaçlar. Aşağıdaki durumlardan hangisi, bu bağımsızlık ilkesine açık bir aykırılık teşkil eder?

a) Portföy saklayıcısı olan bankanın, hizmet verdiği yatırım fonuna kredi kullandırması.

b) Portföy saklayıcısının genel müdürünün, aynı zamanda hizmet verdiği fonu yöneten PYŞ'nin yönetim kurulu üyesi olması.

c) Portföy saklayıcısının, hizmet verdiği yatırım ortaklığının paylarını kendi portföyü için alıp satması.

d) Portföy saklayıcısının, PYŞ'ye operasyonel hizmetler için belirlediği ücret tarifesini uygulaması.

e) Portföy saklayıcısının, PYŞ'nin talimatı doğrultusunda fon adına oy haklarını kullanması.

2- Bir Kolektif Yatırım Kuruluşu'nun (KYK) Portföy Saklayıcısı'nın değiştirilmesi süreçleri ve ilgili yasal düzenlemeler çerçevesinde, portföy saklama sözleşmelerinin sonlandırılması, yeni portföy saklayıcısı atanması ve geçiş dönemindeki sorumluluklar hakkında aşağıda belirtilenlerden hangisi yanlıştır?

a)Mevcut portföy saklama sözleşmesinin sona ermesi halinde değiştirilebilir.

b)Portföy Saklayıcısı’nın ilgili Tebliğ’de aranan şartları kaybetmesi halinde, gerekli nitelikleri taşıyan ve Kurulun uygun göreceği bir başka portföy saklayıcısı ile sözleşme imzalanması zorunludur.

c)Portföy saklayıcısının sözleşmeyi sona erdirmek istemesi halinde bu durum 90 gün önceden sözleşmenin karşı tarafına ve SPK’ya gerekçeleriyle birlikte bildirilir.

d)Yeni sözleşme yürürlüğe girene kadar eski sözleşmeye taraf olan portföy saklayıcısının sorumluluğu devam eder.

e)SPK, Portföy Saklayıcısı’nın değiştirilmesi yönünde bir talep iletemez.

3- SPK tarafından kaydileştirilmesine karar verilen sermaye piyasası araçlarının fiziki teslimi zorunludur Bu bağlamda, kaydileştirme kararı sonrası teslim edilmeyen fiziki sermaye piyasası araçlarının durumuyla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

a) Teslim edilmeyen sermaye piyasası araçları, kaydileştirilme kararından sonra borsada işlem göremez.

b) Aracı kurumlar, teslim edilmeyen bu sermaye piyasası araçlarının alım satımına aracılık edemezler.

c) Teslim edilmeyen sermaye piyasası araçları, SPK'nın belirleyeceği sürenin sonunda kendiliğinden hükümsüz hale gelir ve sahiplik hakkı sona erer.

d) Fiziki olarak teslim edilen sermaye piyasası araçları, teslim anında kendiliğinden hükümsüz hale gelir.

e) Hak sahiplerinin kaydileştirme sonrası haklarını kullanabilmeleri, ilgili aracı fiziken teslim edip MKK nezdinde hesaplarına kaydettirmelerine bağlıdır.

4- Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK), kaydi sistemin merkezinde yer alarak sermaye piyasalarının güvenli ve etkin işleyişi için kritik görevler üstlenir. Bu görev ve yetkiler arasında, teknolojik altyapı sağlamaktan veri yönetimine kadar geniş bir yelpaze bulunmaktadır. Aşağıdakilerden hangisi, MKK'nın "Merkezi Kayıt Kuruluşunun Kuruluş, Faaliyet, Çalışma ve Denetim Esasları Hakkında Yönetmelik"te tanımlanan temel görev ve yetkileri arasında yer almaz?

a) Payları kayden izlenen anonim ortaklıkların genel kurullarına elektronik ortamda katılım için gerekli teknolojik altyapıyı kurmak ve işletmek.

b) Sermaye piyasalarına ilişkin verilerin tek bir noktada toplanmasını sağlamaya yönelik bir elektronik veri bankası oluşturmak ve verilerin kullanımını SPK tarafından belirlenen esaslar çerçevesinde sağlamak.

c) Üyelerin takas işlemlerinden doğan risklerini yönetmek amacıyla, piyasa bazında zorunlu bir Garanti Fonu oluşturmak ve yönetmek.

d) Lisanslı depolar tarafından düzenlenen ürün senetlerinin kaydileştirilmesine ve bunlara bağlı hakların elektronik ortamda izlenmesine ilişkin işlemleri yürütmek.

e) Borsada işlem görmeyen anonim şirketlerin hamiline yazılı pay sahipleri ile sahip oldukları paya ilişkin bilgilerin elektronik ortamda kayden izlenmesine ilişkin işlemleri yürütmek.

5- Takasbank'ın takas hizmeti sunduğu piyasalar ve bu piyasalarda MKT rolünü üstlenip üstlenmediği farklılık göstermektedir. Aşağıdaki piyasa ve MKT rolü eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?

a) Borsa İstanbul - Pay Piyasası → MKT Rolü Var

b) Takasbank - Ödünç Pay Piyasası → MKT Rolü Var

c) Borsa İstanbul - Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası → MKT Rolü Var

d) Borsa İstanbul - Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasası → MKT Rolü Var

e) Borsa İstanbul - Borçlanma Araçları Piyasası → MKT Rolü Var

6- MKT hizmeti verilen piyasalarda, üyelerin pozisyonlarından kaynaklanan riskleri karşılamak üzere yatırdıkları işlem teminatları, "başlangıç teminatı" ve "değişim teminatı" olarak ikiye ayrılır. Bu iki teminat türünün fonksiyonları ve işleyişi ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

a) Başlangıç teminatı, piyasa fiyatlarındaki günlük değişimler sonucu oluşan kâr veya zararları karşılamak için gün içinde talep edilen teminattır.

b) Değişim teminatı, bir üyenin gelecekte temerrüde düşmesi durumunda pozisyonlarının tasfiyesine kadar geçecek sürede oluşabilecek potansiyel riskleri karşılamak için pozisyon açılırken peşin olarak alınan teminattır.

c) Bir üyenin pozisyonları piyasa hareketleri nedeniyle zarar ettiğinde, teminat seviyesini tekrar başlangıç seviyesine getirmek için yapılan çağrı "başlangıç teminatı tamamlama çağrısı"dır.

d) Başlangıç teminatı gelecekteki potansiyel riskleri karşılarken, değişim teminatı mevcut pozisyonların piyasa fiyatlarıyla değerlenmesi sonucu ortaya çıkan günlük zararları karşılamak amacıyla istenir.

e) Değişim teminatı yalnızca nakit olarak kabul edilirken, başlangıç teminatı olarak menkul kıymetler de kabul edilebilir.

7- Merkezi Kayıt Kuruluşunun (MKK) ortaklık yapısı ve sermayesine ilişkin esaslar, "Merkezi Kayıt Kuruluşunun Kuruluş, Faaliyet, Çalışma ve Denetim Esasları Hakkında Yönetmelik" ile düzenlenmiştir. Bu düzenlemeler çerçevesinde, MKK'nın esas sözleşmesinde belirlenen pay sahipliği limitleri ve Sermaye Piyasası Kurulu'nun (SPK) yetkileri göz önüne alındığında, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

a) Takasbank'ın MKK sermayesindeki pay sahipliği oranı, hiçbir surette %75'i aşamaz.

b) Borsa İstanbul Anonim Şirketi'nin MKK sermayesindeki payı için belirlenen üst limit %50'dir.

c) SPK, MKK'nın kâr payı dağıtım politikalarına ve pay sahiplerine tanınan imtiyazlara sınırlama getirme yetkisini haizdir.

d) Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği'nin (TSPB) MKK sermayesindeki payı için belirlenen azami oran %10'dur.

e) MKK'ya ortak olabilecek diğer kuruluşların her birinin payı, MKK Yönetim Kurulu kararıyla %10'a kadar yükseltilebilir.

8- Takasbank dışındaki bir portföy saklayıcısının, saklamasında bulunan varlıkları başka bir yetkili portföy saklayıcısı (alt saklayıcı) nezdinde saklaması mümkündür. Bu durumda, ortaya çıkabilecek zararlara ilişkin sorumluluk nasıl şekillenir?

a) Tüm sorumluluk alt saklayıcıya geçer, asıl portföy saklayıcısının hiçbir sorumluluğu kalmaz.

b) Sorumluluk tamamen asıl portföy saklayıcısındadır, alt saklayıcının yatırımcılara karşı hiçbir sorumluluğu yoktur.

c) Alt saklayıcı, saklama hizmeti verdiği varlıklar açısından yatırımcılara verilen zararlardan asıl portföy saklayıcısı ile birlikte müteselsilen sorumlu olur.

d) Zarar durumunda sorumluluk, asıl portföy saklayıcısı, alt saklayıcı ve PYŞ arasında kusurları oranında paylaştırılır.

e) Alt saklayıcı kullanılması durumunda, oluşacak tüm zararlar SPK tarafından oluşturulan özel bir fondan karşılanır.

9- Borsa İstanbul Pay Piyasası'nda gerçekleştirilen işlemlerin takasında, bir üyenin aynı gün içinde aynı menkul kıymette gerçekleştirdiği tüm alış ve satış işlemlerinin karşılıklı olarak mahsup edilerek, gün sonunda sadece net borç veya alacak bakiyesine göre menkul kıymet veya nakit yükümlülüğünün belirlenmesi yöntemine ne ad verilir?

a) Brüt Takas

b) Çok Taraflı Netleştirme

c) Teslim Karşılığı Ödeme

d) İşlem Öncesi Depo Şartı

e) Sözleşme Yenileme

10- Takasbank nezdindeki üyelik türleri, üyelerin yetki ve sorumlulukları açısından farklılaşmaktadır. Bu kapsamda "doğrudan takas üyeliği" ve "genel takas üyeliği" olmak üzere iki temel üyelik türü bulunmaktadır. Bu iki üyelik türü arasındaki temel farkı en doğru şekilde açıklayan ifade aşağıdakilerden hangisidir?

a) Genel takas üyeleri yalnızca kendi portföy işlemlerinin takasını yapabilirken, doğrudan takas üyeleri hem kendi hem de müşteri işlemlerinin takasını yapabilir.

b) Doğrudan takas üyeleri sadece kendilerinin ve müşterilerinin takas işlemlerini yapmaya yetkiliyken, genel takas üyeleri bunlara ek olarak diğer piyasa üyelerinin de takas işlemlerini gerçekleştirebilir.

c) Genel takas üyeliği için daha yüksek bir özsermaye şartı aranırken, doğrudan takas üyeliği için herhangi bir özsermaye şartı bulunmamaktadır.

d) Doğrudan takas üyeleri Garanti Fonu'na katkı payı ödemekle yükümlüyken, genel takas üyeleri bu yükümlülükten muaftır.

e) Bir üyenin genel takas üyesi olabilmesi için mutlaka banka olması gerekirken, aracı kurumlar yalnızca doğrudan takas üyesi olabilir.

11- MKK nezdinde tutulan hesaplar, farklı kuruluşların ve hak sahiplerinin ihtiyaçlarına göre yapılandırılmıştır. Bu hesap yapısı içinde, özellikle yurtdışında yerleşik hak sahiplerine ait sermaye piyasası araçlarının takibi için özel bir hesap türü bulunmaktadır. Yurtdışında yerleşik hak sahiplerine ait sermaye piyasası araçlarının, yabancı merkezi saklama kuruluşları (YMSK) ve genel saklama yetkisi bulunan yatırım kuruluşları nezdinde hak sahibi ismine açılmaksızın toplu olarak tutulduğu havuz niteliğindeki hesaplara ne ad verilir?

a) Yabancı Saklama Global Hesabı

b) Müşterek Mülkiyet Yatırımcı Hesabı

c) Bilinmeyen Ortak Hesabı

d) İhraççı Havuz Hesabı

e) DİBS Genel Depo Hesabı

12- MKK üyeliği, kaydi sistemde işlem yapabilmenin ön koşuludur. Ancak bir yatırım kuruluşunun MKK üyeliği, belirli durumlarda MKK Yönetim Kurulu kararı ile iptal edilebilir. Aşağıdaki durumlardan hangisi, bir yatırım kuruluşunun MKK üyeliğinin iptal edilmesini gerektiren koşullardan biri değildir?

a) Yatırım kuruluşunun saklama hizmeti verme yetkisinin SPK tarafından iptal edilmesi.

b) Yatırım kuruluşunun tüzel kişiliğinin birleşme, devralma veya tasfiye yoluyla sona ermesi.

c) Yatırım kuruluşunun MKK nezdindeki hesaplarında bakiyeli bir hesabının kalmaması şartıyla, kendi talebi üzerine faaliyetlerine son vermesi.

d) Yatırım kuruluşunun MKK'ya olan üyelik aidatlarını ve diğer ücretlerini 6 aydan uzun bir süre boyunca ödememesi.

e) Hakkında tazmin veya tedrici tasfiye kararı verilen yatırım kuruluşunun kayıtları üzerindeki işlem yapma yetkisinin Yatırımcı Tazmin Merkezi'ne (YTM) devredilmesi.

13- Portföy saklayıcısının organizasyon yapısı, hizmetin bağımsız ve güvenilir bir şekilde yürütülmesi için kritik öneme sahiptir. Bu kapsamda, saklama hizmet biriminde görev yapacak personelin niteliklerine ilişkin özel şartlar getirilmiştir. "Portföy Saklama Hizmetine ve Bu Hizmette Bulunacak Kuruluşlara İlişkin Esaslar Tebliği"ne göre, saklama hizmet birimi yöneticisinin sahip olması gereken lisans belgeleri aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

a) Sermaye Piyasası Faaliyetleri Düzey 3 Lisans Belgesi

b) Sermaye Piyasası Faaliyetleri Düzey 3 Lisans Belgesi ve Türev Araçlar Lisans Belgesi

c) Kredi Derecelendirme Lisans Belgesi ve Kurumsal Yönetim Derecelendirme Lisans Belgesi

d) Türev Araçlar Lisans Belgesi ve Gayrimenkul Değerleme Lisans Belgesi

e) Yalnızca Türev Araçlar Lisans Belgesi

14- Portföy saklayıcısının denetimi, sistemin güvenilirliği için çok katmanlı bir yapıda tasarlanmıştır. Bu denetim mekanizmaları arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?

a) Saklama hizmetine ilişkin faaliyetlerin, portföy saklayıcısının kendi teftiş birimi tarafından yılda en az bir defa denetlenmesi.

b) Portföy saklayıcısının hizmet verdiği KYK portföylerindeki varlıkların tespiti amacıyla yılda en az bir defa bağımsız denetim yapılması.

c) Portföy saklayıcısının tüm faaliyetlerinin SPK tarafından denetlenmesi.

d) Portföy saklayıcısının iç kontrol sisteminin etkinliğinin her ay düzenli olarak BDDK tarafından raporlanması.

e) Portföy saklayıcısı bünyesinde, saklama hizmetine ilişkin riskleri ölçecek ve yönetecek bir risk yönetim sisteminin kurulması ve işletilmesi.

15- Portföy saklama hizmeti, yalnızca varlıkların fiziken veya kayden muhafaza edilmesinden ibaret değildir. Portföy saklayıcısı, yatırımcıların haklarını korumak amacıyla geniş kapsamlı kontrol ve gözetim görevleri de üstlenir. Bu görevler çerçevesinde, aşağıdakilerden hangisi portföy saklayıcısının temel yükümlülüklerinden biri değildir?

a) Yatırım fonunun birim katılma payı değerinin mevzuata ve fon içtüzüğüne uygun olarak hesaplanmasını sağlamak.

b) Fon portföyü için en yüksek getiriyi sağlayacak yatırım stratejilerini belirleyerek portföy yönetim şirketine tavsiyede bulunmak.

c) KYK'nın varlık alım satımlarının ve portföy yapısının, fonun yatırım stratejisi ve yasal sınırlamalara uygunluğunu kontrol etmek.

d) KYK'nın tüm nakit akımlarının düzgün bir şekilde izlenmesini ve KYK'ya ait tüm nakdin ilgili KYK adına açılan hesaplarda bulunmasını sağlamak.

e) KYK'nın gelirlerinin ve giderlerinin mevzuat ile fon içtüzüğü veya esas sözleşme hükümlerine uygun olarak kullanılmasını ve yapılmasını sağlamak.

16- Sermaye piyasası araçlarının takas talimat ve işlemlerinin, belirli bir aşamadan sonra geri alınamaması ve iptal edilememesi, piyasanın güven ve istikrarı için kritik öneme sahiptir. Bir üyenin iflası veya faaliyetlerinin durdurulması gibi durumlarda dahi, daha önce sisteme girilmiş olan takas talimatlarının geçerliliğini korumasını ifade eden bu temel prensip aşağıdakilerden hangisidir?

17- Takasbank, üyelerinden hem üyelik sıfatının devamı için hem de takas işlemlerinden doğan yükümlülüklerini güvence altına almak için farklı nitelikte teminatlar talep eder. Üyelerin aidat, komisyon ve diğer işletim giderleri gibi borçlarını ödememesi riskine karşılık, Takasbank'a nakit olarak yatırmakla yükümlü oldukları teminat türü aşağıdakilerden hangisidir?

18- Takasbank nezdinde MKT uygulaması kapsamında oluşturulan Garanti Fonu'nun temel amacı, bir veya daha fazla üyenin temerrüdü sonucu ortaya çıkabilecek ve teminatlarla karşılanamayan zararları karşılayarak sistemik riski önlemektir. Garanti Fonu'nun büyüklüğünün belirlenmesine ilişkin olarak aşağıdaki kriterlerden hangisi doğrudur?

19- Takasbank, piyasalarda güveni ve istikrarı sarsabilecek olağanüstü durumların ortaya çıkması halinde, sistemik riski yönetmek amacıyla bir dizi tedbir alma yetkisine sahiptir. Aşağıdakilerden hangisi, "İstanbul Takas ve Saklama Bankası Anonim Şirketi Merkezi Karşı Taraf Yönetmeliği"nde belirtilen bu olağanüstü durum tedbirlerinden biri değildir?