1- Türev araçlar, dayanak varlığın getirisine bağlı olarak getiri elde edilmesini sağlayan finansal araçlardır. Dayanak varlığın cari piyasa fiyatına verilen isim nedir ve türev araçların performansı neye bağlıdır?
a) Gelecek fiyat (futures price); türev aracın işlem gördüğü piyasadaki likiditeye
b) Anapara fiyatı (principal price); ihraççının kredi değerliliğine
c) Nakit fiyat (cash price) veya spot fiyat (spot price); dayanak varlığının performansına
d) Kullanım fiyatı (strike price); opsiyon priminin tutarına
e) Uzlaşma fiyatı (settlement price); takas merkezinin belirlemelerine
2- Vadeli işlem ve opsiyon piyasalarında gün sonunda teminatların güncellenmesi ve geçici kar/zararların hesaplanmasında baz alınan değerleme fiyatına ne ad verilir?
a) Spot fiyat
b) Vadeli fiyat
c) Kullanım fiyatı
d) Ortalama fiyat
e) Uzlaşma fiyatı
3- VİOP'ta (Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası) işlem yapabilmek için yatırımcıların izlemesi gereken prosedür nasıldır?
a) Yatırımcılar doğrudan VİOP'ta kendileri hesap açarak işlem yapabilirler, sadece gerekli teminatı yatırmaları yeterlidir.
b) Yatırımcıların VİOP'ta doğrudan işlem yapması mümkün değildir; işlemler borsa üyesi aracı kurum ve bankalar vasıtasıyla, bu kuruluşlarda hesap açarak ve gerekli teminatı yatırarak yapılır.
c) Yatırımcılar sadece Takasbank üzerinden işlem yapabilirler, aracı kurumlara gerek yoktur.
d) VİOP'ta işlem yapmak için herhangi bir kuruluşta hesap açmaya gerek yoktur, sadece online platformlara kaydolmak yeterlidir.
e) VİOP işlemleri sadece kurumsal yatırımcılara açıktır, bireysel yatırımcılar işlem yapamaz.
4- Opsiyon sözleşmelerinde hak kullanılsın veya kullanılmasın alıcıya geri ödenmeyen tutara ne ad verilir?
a) Başlangıç teminatı
b) Değişim teminatı
c) Opsiyon primi
d) Sürdürme teminatı
e) Uzlaşma farkı
5- Vadeli satım (forward) sözleşmeleri ile vadeli işlem (futures) sözleşmeleri arasındaki temel farklardan biri, bu sözleşmelerin işlem gördüğü piyasalardır. Aşağıdaki ifadelerden hangisi bu farkı doğru bir şekilde yansıtmaktadır?
a) Forward sözleşmeleri organize piyasalarda, vadeli işlem sözleşmeleri ise tezgahüstü piyasalarda işlem görür
b) Her iki sözleşme türü de yalnızca organize piyasalarda işlem görür, aralarındaki fark standartlaşmadır
c) Forward sözleşmeleri tezgahüstü piyasalarda, vadeli işlem sözleşmeleri ise borsada (organize piyasalarda) işlem görür
d) Her iki sözleşme türü de tezgahüstü piyasalarda işlem görür, aralarındaki temel fark teslimat zorunluluğudur
e) Vadeli işlem sözleşmeleri tezgahüstü piyasalarda, forward sözleşmeleri ise sadece belirli takas merkezlerinde işlem görür
6- VİOP'ta kullanılabilecek emir yöntemlerinden "Piyasadan Limite" emir türü hakkında hangisinde verilen bilgi doğrudur?
a) Sadece miktar belirtilerek girilen, karşı taraftaki tüm bekleyen emirlerle eşleşen ve işleme dönüşmeyen kısmın iptal edildiği emir türüdür
b) Fiyatsız olarak sadece miktar belirtilerek girilen, karşı taraftaki sadece en iyi fiyat kademesinde bekleyen emirlerle eşleşerek işleme dönüşen ve işleme dönüşmeyen kısmın gerçekleşen son işlem fiyatını alarak limit fiyatlı emre dönüştüğü emir türüdür
c) Belirlenen limit fiyat seviyesinden veya daha iyi bir fiyattan işlem gerçekleştirmek için kullanılan ve tamamen gerçekleşmemesi halinde kalan kısmın iptal edildiği emir türüdür
d) Emrin girildiği anda piyasadaki en iyi fiyattan başlanarak emrin tamamının karşılanmasını amaçlayan emir türüdür
e) Sadece belirli bir vadeye kadar geçerli olan ve belirtilen fiyata ulaşıldığında tetiklenen şartlı emir türüdür
7- Satım opsiyonu (put option) satın alan kişi, dayanak varlığın fiyatının düşeceği beklentisiyle pozisyon alır. Satım opsiyonu sahibinin potansiyel karı ve zararı hakkında aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
a) Potansiyel karı sınırsızdır ve zararı ödediği primle sınırlıdır.
b) Potansiyel karı ödediği primle sınırlıdır ve zararı dayanak varlığın fiyatındaki düşüşle orantılı olarak artar.
c) Potansiyel karı dayanak varlığın fiyatındaki düşüşle doğru orantılı olarak artar ve zararı ödediği primle sınırlıdır.
d) Hem karı hem de zararı ödediği primle sınırlıdır.
e) Potansiyel karı aldığı primle sınırlıdır ve zarar potansiyeli sınırsızdır.
8- Vadeli işlem sözleşmelerinde, sözleşme süresi boyunca hesapta bulunan teminat miktarının önceden tanımlanmış bir oran olarak belirlenen sürdürme teminatının altına düşmesi durumunda, teminatın başlangıç teminatı seviyesine çıkarılmasını isteyen çağrıya ne ad verilir?
a) Başlangıç teminatı çağrısı
b) Değişim marjı çağrısı
c) Teminat tamamlama çağrısı
d) Sürdürme marjı bildirimi
e) Günlük uzlaşma çağrısı
9- Sermaye piyasası araçları genellikle ihraççısı olan ve olmayan olarak ikiye ayrılır. Bu bağlamda, menkul kıymetler ve türev araçlar arasındaki ihraççı farklılığı için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
a) Hem menkul kıymetlerin hem de türev araçların ihraççısı vardır
b) Menkul kıymetlerin bir ihraççısı vardır, türev araçların ise bir ihraççısı yoktur, çünkü değeri dayanak alınan varlığa göre belirlenir ve doğrudan fon transferine hizmet etmezler
c) Menkul kıymetlerin ihraççısı yoktur, türev araçların ise daima bir banka veya aracı kurum şeklinde ihraççısı bulunur
d) Türev araçların ihraççısı vardır ancak menkul kıymetlerin ihraççısı bulunmaz, bunlar piyasada serbestçe oluşturulur
e) Her ikisinin de ihraççısı vardır ancak türev araç ihraççıları daha sıkı düzenlemelere tabidir
10- VİOP'ta emirlerin eşleşmesinde uygulanan öncelik kuralları bulunmaktadır. Çok fiyat yöntemi ile eşleşme esnasında fiyat önceliği kuralı nasıl işlemektedir?
a) Daha yüksek fiyatlı satım emirleri, daha düşük fiyatlı satım emirlerinden önce; daha düşük fiyatlı alım emirleri, daha yüksek fiyatlı alım emirlerinden önce karşılanır.
b) Daha düşük fiyatlı satım emirleri, daha yüksek fiyatlı satım emirlerinden önce; daha yüksek fiyatlı alım emirleri, daha düşük fiyatlı alım emirlerinden önce karşılanır.
c) Daha yüksek fiyatlı satım emirleri, daha düşük fiyatlı satım emirlerinden önce; daha yüksek fiyatlı alım emirleri, daha düşük fiyatlı alım emirlerinden önce karşılanır.
d) Daha düşük fiyatlı satım emirleri, daha yüksek fiyatlı satım emirlerinden önce; daha düşük fiyatlı alım emirleri, daha yüksek fiyatlı alım emirlerinden önce karşılanır.
e) Tüm emirler zaman önceliğine göre karşılanır, fiyat önceliği sadece seans sonunda devreye girer.
11- International Swaps and Derivatives Association ISDA'nın temel amaçlarından birisi aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
a) OTC piyasalarda standartlaşmayı tamamen ortadan kaldırmak
b) Organize borsalarla rekabet etmek; kendi takas merkezini kurmak.
c) Tezgahüstü türev piyasaları daha etkin ve güvenli hale getirmek
d) Sadece faiz oranı swaplarının takasını yönetmek
e) Arbitraj işlemlerini kolaylaştırmak
12- Geleneksel olarak bahsi geçen başlıca dört türev araç türü arasında, iki taraf arasında yapılan ve dayanak varlığın gelecekteki bir tarihte, başlangıçta belirlenen bir fiyattan alınmasını veya satılmasını düzenleyen, ancak işlemin yapıldığı borsa tarafından asli unsurlarının standart bir şekilde belirlendiği sözleşmeler ne olarak adlandırılır?
a) Vadeli Satım Sözleşmeleri (Forward Contracts)
b) Opsiyon Sözleşmeleri (Option Contracts)
c) Vadeli İşlem Sözleşmeleri (Futures Contracts)
d) Swap Sözleşmeleri (Swap Contracts)
e) Repo Sözleşmeleri (Repo Contracts)
13- 2008 global krizi sonrasında tezgah üstü türev araçlar ile ilgili alınan önlemler arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?
A) G-20 tarafından kontrol ve kayıt altına alınması kararı
B) Finansal İstikrar Kurulu'nun yetkilerinin artırılması
C) ABD'de Dodd-Frank Wall Street Reformu
D) AB'de üç yeni gözetim otoritesinin kurulması
E) Tezgah üstü işlemlerin tamamen yasaklanması
14- Esnek opsiyon sözleşmeleri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Vade tarihi kullanıcılar tarafından belirlenebilir
B) Kullanım fiyatı kullanıcılar tarafından belirlenebilir
C) Borsa tarafından tespit edilen limitler dahilinde oluşturulabilir
D) Sözleşme kodunda "TM_O_" ifadesi yer alır
E) Dayanak varlık türü kullanıcılar tarafından belirlenebilir
15- Türev araçların değeri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Dayanak varlığın değerinden bağımsızdır
B) İhraççının finansal performansına göre belirlenir
C) Yalnızca piyasa faiz oranlarına bağlıdır
D) Sadece spot piyasa fiyatlarına göre belirlenir
E) Dayanak varlığın fiyatı veya fiyat değişimlerine bağlıdır
16- ISDA ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
17- Döviz swapları, işlemlerinde anapara ve faiz ödemelerinin değişimi nasıl gerçekleşir?
18- Forward sözleşmeleri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
19- Türev araçların sermaye piyasası aracı olarak sınıflandırılması ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?